Dzisiaj postaram się przybliżyć wam świat wodnych kwiatów. Warto skupić na nich uwagę, ponieważ są tak piękne i wyjątkowe, że onieśmielają swoją urodą. Osobiście moje ulubione kwiaty to lilie wodne. Jest jednak tak wiele rodzai wodnych kwiatów, że nie zdołam opowiedzieć wam o wszystkich, ale postaram się opisać najciekawsze z nich.
CZERMIEŃ BŁOTNA
Ciekawostki:
Roślina trująca, zawiera alkaloid aroinę i kryształy szczawianu wapnia.
Przy kontakcie ze śluzówką układu pokarmowego powoduje silne, bolesne
pieczenie oraz stan zapalny, a po spożyciu w większych ilościach może
wywołać biegunkę i paraliż. Kontakt soku rośliny ze skórą wywołuje silne
podrażnienie
Niedźwiedzie brunatne po przebudzeniu ze snu zimowego, spożywają kłącza czermieni błotnej w celu pobudzenia układu pokarmowego do wypróżnienia
KACZENIEC BŁOTNY
Knieć błotna, kaczeniec, kaczyniec, kaczyniec błotny.
Kwitnie od marca do maja lub czerwca. Rośnie na wilgotnych łąkach, brzegach strumieni, w rowach i lasach łęgowych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Calthion. Knieć wabi owady nektarem, specjalnymi plamami i rysunkami, które mogą być zauważone tylko przez oczy owadów, reagujące na światło ultrafioletowe. Roślina trująca. Świeże ziele zawiera anemoninę która w większych ilościach jest toksyczna. Roślina nie jest zjadana przez bydło. Jeśli znajdzie się w paszy w niewielkiej ilości – nie działa szkodliwie, lecz mlekopędnie. Działanie szkodliwe znika podczas suszenia siana wskutek rozkładu związków szkodliwych.
BODZISZEK BŁOTNY
Porasta wilgotne łąki, zarośla, przydroża, rowy. W górach występuje po regiel dolny. Kwiaty przedprątne, owadopylne, roślina kwitnie od czerwca do września. Roślina samosiewna. Po dojrzeniu nasion ości poszczególnych pięciu owocolistków budujących rozłupnię gwałtownie wyprostowują się do góry, wyrzucając nasiona (gładkie rozłupki).
KOSANIEC SYBERYJSKI
Występuje na torfowiskach niskich m.in. na ,wilgotnych łąkach trzęślicowych niekiedy na ich obrzeżach np. w ziołoroślach czy nawet w mokrej psiarze. Niewielkie kępy z osobnikami kosaćca można spotkać też w rowach melioracyjnych oraz w pobliżu zbiorowisk roślinnych: rokicin z wierzbą rokitą oraz łozowisk z wierzbą szarą na
łąkach. Podłożem są żyzne gleby bagienne zawierające wapń, wyłącznie w
nieuprawianych siedliskach. W górzystych terenach tylko w dolinach. Kwitnie w maju i czerwcu
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) pośród gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V).
KOSANIEC ŻÓŁTY
IRYS
Hygrofit rosnący na glebach torfowych z wodą stojąca lub wolno płynącą,
najczęściej nad martwymi odnogami rzek, stawami, w zarośniętych rowach
melioracyjnych, w szuwarach. Kwitnie od maja do lipca. Kwiaty przedprątne zapylane przez błonkówki.
Zastosowanie:
- Sadzony jako gatunek ozdobny w oczkach wodnych. Oprócz typowej formy gatunku istnieją też ozdobne kultywary, np. 'Variegata' o o żółtozielonych i pasiastych liściach
- W starożytności kłącza irysa były używane w medycynie ludowej jako środek leczniczy
- Dawniej wysuszone na słońcu i zwilżone octem kwiaty używane były jako barwnik do papieru i skór
GRĄŻEL ŻÓŁTY
Kwitnie od maja do września, zapylany jest przez muchołówki czasami jest samopylny. Podczas dojrzewania owoce oddzielają się od szypułki, przez jakiś czas są unoszone przez wodę i dopiero pękają. Nasiona
jajowatego kształtu, brunatne, otoczone galaretowatym śluzem, w którym
znajdują się pęcherzyki powietrza umożliwiające ich unoszenie się na
wodzie. Roślina rozsiewana przez wodę (hydrichoria). Rozmnaża się także wegetatywnie przez kłącze.
Roślina trująca: zawiera nufarynę, nufarydynę, nufarolidynę i pochodne tioalkaloidów. Alkaloidy znajdujące się w roślinie działają porażająco na korę mózgową.
LOTOS
Wieloletnie byliny wodne o sezonowych liściach. Z wyglądu podobne są do grzybieni, jednak u lotosów ponad powierzchnię wody wzniesione są nie tylko kwiaty, ale również liście. Liście są pokryte woskowym nalotem i są niemal okrągłe. Kwiaty wonne, wyrastające pojedynczo na długich szypułkach. Kwiaty obupłciowe posiadają 200-400 pręcików otaczających słupek. Nasiona (orzeszki) niezwykle długowieczne. Odkryte w Japonii nasiona lotosów, liczące około 2 tysięcy lat wykiełkowały, a otrzymane z nich rośliny zakwitły.
Jadalne są orzeszki i kłącze. Lotosy są też uprawiane w zbiornikach wodnych jako rośliny ozdobne.
Lotos orzechodajny był czczony w starożytnym Egipcie. Jest świętą rośliną w hinduizmie i buddyzmie. Jest narodową rośliną Egiptu, Indii i Wietnamu. Jest też częścią godła Indii.
GRZYBIEŃ BIAŁY
Zwyczajowo nazywane także nenufarem lub lilią wodną – gatunek byliny z rodziny grzybieniowatych (Nymphaeaceae). Jeden z około 50 gatunków z rodzaju grzybienie Nymphaea. Typ nomenklatoryczny
dla rodzaju. Ze względu na efektowne, duże kwiaty pływające na
powierzchni wody gatunek ten rozpowszechniony jest w uprawie, zwłaszcza w
postaci odmian barwnie kwitnących. Jest to także roślina lecznicza, a
dawniej także barwierska. W wielu krajach gatunek z powodu zagrożenia
naturalnych stanowisk objęty został ochroną prawną, w tym także
chroniony jest w Polsce.
ZASTOSOWANIA:
Roślina ozdobna
Uprawiana w stawach i oczkach wodnych. Istnieje wiele odmian uprawnych różniących się wielkością i barwą kwiatów oraz liści.
- Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski: korzeń grzybienia – Radix Nymphaeae, kwiat grzybienia świeży – Flos Nymphaeae recens.
- Działanie lecznicze: wyciągi ze świeżych kwiatów są środkiem
nasercowym i uspakajającym. Działają ogólnie uspakajająco, nasennie (z
natężeniem zależnym od wrażliwości osobniczej) oraz hamują pobudzenie seksualne.
Kłącza używano do pielęgnacji włosów, a z kwiatów produkowano wodę
kwiatową. W polskiej medycynie ludowej świeże liście przykładano przy
schorzeniach skóry (wrzody, wypryski, róża) oraz przy bólach głowy.
Napar z suszonych liści stosowano wewnętrznie przy schorzeniach układu
oddechowego. Na kresach wschodnich (przykład pochodzi z Dereszowic nad
Prypecią) wywar z korzenia pito przy chorobach macicy, a wywar z kwiatu przy białych upławach.
- Roślina barwierska
- Korzenie ze związkami soli żelaza stosowane były do barwienia na intensywny kolor zielony. Stare kłącza farbują na kolor czarny.
- Sztuka kulinarna
- Niektóre źródła podają, że kłącza są pożywne ze względu na skrobię i jadalne po przegotowaniu, inne źródła ostrzegają przed substancjami toksycznymi, dodając, że prawdopodobnie jadalne są nasiona.
-
-
-
- STRZAŁKA WODNA
- Gatunek byliny, należący do rodziny żabieńcowatych (Alismataceae). Występuje powszechnie w płytkich zbiornikach wodnych śródlądowych, prawie na całej Ziemi, przede wszystkim w Europie i Azji. W Polsce często spotykana na niżu.
-
- Zastosowanie:
- Roślina ozdobna stosowana do nasadzeń w oczkach wodnych.
- Bulwy korzeniowe strzałki wodnej są jadalne po ugotowaniu lub upieczeniu oraz obraniu z gorzkiej skórki. Zawierają skrobię i białka a w smaku przypominają ziemniaki. Uprawiane i spożywane są w Azji. W Japonii odmiana var. edulis dostarcza bulw o średnicy do 5 cm, w Chinach
wyhodowano bulwy jeszcze większe dzięki nawożeniu roślin. Poza
spożywaniem po obróbce cieplnej, bulwy mogą być suszone i po zmieleniu
dodawane do mąki.
-
-
Z kwiatów bzu czarnego (Sambucus nigra) można przygotować przepyszne naleśniki.
